Dijkbiografie Den Elterweg Zutphen

Deze biografie maakt de ruimtelijke geschiedenis inzichtelijk, voorziet in een inventarisatie van betekenisvolle plekken en aanbevelingen voor de omgang met het landschap.

In opdracht van Waterschap Rijn en IJssel en de gemeente Zutphen, in samenwerking met Johanna van Doorn, 2025

Deze dijkbiografie biedt inzicht in de geschiedenis van het landschap en biedt concrete handvatten om de dijkversterking vorm te geven. Het gebied tussen de Zutphense uitbreidingswijk Zuidwijken en gemaal de Baakse Beek kent een fascinerende geschiedenis. Het dijktracé langs de IJssel is hier namelijk opvallend jong, pas aangelegd na de Tweede Wereldoorlog. In de eeuwen daarvoor werden natuurlijke hoogtes in het landschap benut om de voeten (zo goed en kwaad als dat ging) droog te houden. De IJssel is een piepjonge rivier met een onrustig karakter. Zo werd het kerkdorp Wichmond meerdere malen door het water verzwolgen. Pas aan het begin van de zeventiende eeuw lukte het om de rivier min of meer op de huidige koers te houden. Daarna had het gebied eeuwenlang een militaire betekenis als inundatiegebied om Zutphen te kunnen beschermen tegen vijandige invallen. Daarbij was de Emmerikseweg een van de belangrijkste regionale handelsroutes, met herbergen, aanlegkades en pontverbindingen. Door de eeuwen heen was de betekenis van de IJssel veranderd van handelsroute tot militaire verdedigingslinie en toeristische bestemming. Binnen deze rijke historische gelaagdheid werkt het Waterschap Rijn en IJssel aan een dijkversterking. Om deze opgave goed aan te kunnen pakken, mét oog voor het bestaande landschap en cultuurhistorie is een dijkbiografie gewenst.

Beeld: de werking van de Baakse Overlaat, waarbij het water naar het noorden stroomde en via de Tolbrug en Doorlaatbrug in Warnsveld kon wegvloeien via de Berkel. 1880, Erfgoedcentrum Zutphen.