projecten

Draka, Amsterdam

Een cultuurhistorische waardestelling en advies voor het voormalige laboratoriumgebouw op het Draka-terrein.

In opdracht van Hines, 2021

De Hollandsche Draad- en Kabelfabriek (kortweg Draka) kent een fascinerende geschiedenis. In 1910 richtte werktuigbouwkundig ingenieur Jan Teeuwis Duyvis de fabriek op in de Nieuwendammerham aan de noordelijke IJ-oevers. Het bedrijf zou zich snel ontwikkelen tot een speler van wereldformaat. Draka vormde een spil in de energietransitie die toentertijd plaatsvond; aan het begin van de twintigste eeuw werd de gasverlichting geleidelijk verdrongen door elektrisch licht. Tijdens de olieschaarste in de Eerste Wereldoorlog raakte de elektrificatie van Nederland in een stroomversnelling en Draka deed goede zaken. ‘De stofzuiger en de strijkbout van de huisvrouw, de technische hulpmiddelen van de mijnwerker en de scheepsbouwer, het telefoonbedrijf, de lift en de gecompliceerde verlichtingsinstallaties op de schepen […] zouden niets betekenen zonder kabel en draad’, aldus het Parool in 1950. Ingeklemd tussen het IJ en het Hamerkanaal ontwikkelde zich een omvangrijk industrieterrein van 4,4 hectare. In 1928 werd het terrein uitgebreid met het C-gebouw, waar onder meer een bedrijfslaboratorium en een proeffabriek in werden gevestigd. Het C-gebouw is tegenwoordig het oudste gebouw dat nog herinnert aan de tijd dat aan de noordelijke IJ-oevers leidingen en kabels werden geproduceerd.

In de toekomst wordt het pand het middelpunt van een nieuwe woonwijk, ontwikkeld door Hines. Het voormalige laboratoriumgebouw wordt als makerspace een karakteristieke drager binnen de ontwikkelingen, met maakruimten en kantoren voor kleine ondernemers. Om het gebouw goed te kunnen integreren in de gebiedsontwikkeling, heb ik gewerkt aan een cultuurhistorische waardestelling waarbij de cultuurhistorische waarden van het gebouw in beeld zijn gebracht en een advies voor de mogelijkheden in de toekomst.

Beeld boven: luchtfoto van het Drakaterrein uit 1946. [Stadsarchief Amsterdam]

Het C-gebouw in 2008, gefotografeerd door Doriann Kransberg. [Stadsarchief Amsterdam]